Od 31 października dla organizacji pozarządowych, podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych będzie obowiązywał nowy obowiązek informacyjny wobec Państwa. 

Od tego dnia rozszerza się krąg podmiotów zobowiązanych do zgłaszania informacji o tzw. beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji.

Do tej pory obowiązkiem tym objęte były spółki prawa handlowego. Od 31 października zobowiązane do zgłaszania takich informacji będą także, m.in.: spółdzielnie (również spółdzielnie socjalne) stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego oraz fundacje.

Wynika to z nowelizacji przepisów ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która wejdzie w życie właśnie w ostatnim dniu października.

Kim jest beneficjent rzeczywisty?

Pod tym pojęciem rozumie się każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad waszym podmiotem, poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez Wasz podmiot, lub każdą osobę fizyczną, w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.
Pamiętajcie, że beneficjentem rzeczywistym jest tylko osoba fizyczna.

Taką osobą w waszej organizacji może być każdy, kto według prawa i statutu (umowy w przypadku spółki) wywiera decydujący wpływ na podejmowane decyzje.
Może to być wasz fundator, któremu statut przyznał prawo samodzielnego decydowania o sprawach fundacji, członek organu zarządzającego, który może samodzielnie składać oświadczenia woli bez potrzeby ich konsultowania z nikim.

W przypadku członków organów stanowiących waszych organizacji (np. walne zgromadzenie w spółdzielni, walne zebranie w stowarzyszeniu) o tym, czy dany członek takiego organu ma decydujący wpływ ma to co się dzieje w waszej organizacji, decyduje posiadany procent majątku (udziałów) podmiotu, liczby głosów lub czy jest osobą sprawującą kontrole nad takimi osobami.

I tak, w przypadku spółdzielni socjalnej osób fizycznych, opartej na udziałowcach którymi będą członkowie spółdzielni, beneficjentami rzeczywistymi będą tacy członkowie, którzy posiadają w spółdzielni więcej niż  25% ogólnej liczby udziałów - ponieważ jednak minimalna liczba członków takiej spółdzielni wynosi 5 (3 w pierwszym roku) a udziały tychże członków są równe, beneficjentami rzeczywistymi w przypadku spółdzielni socjalnych będą tylko członkowie nowopowstałych spółdzielni w liczbie mniejszej niż 5 członków (gdyż w nowopowstałej spółdzielni, która ma jeszcze do 5 członków, odpowiednio, w przypadku 4 członków - każdy posiada 25% udziałów, w przypadku 3 członków- 33,3 % udziałów).

W przypadku stowarzyszeń jako organizacji opartych na członkostwie osób fizycznych, pod uwagę bierzemy procent liczby głosów poszczególnych członków zwyczajnych (a więc takich mających głos na walnym zebraniu) - ponieważ jednak w stowarzyszeniu mamy do czynienia z minimalną liczbą członków, tj. 7 członków, to żaden z nich nie będzie mógł mieć minimum 25% liczby głosów.

W fundacji sprawa nieco się komplikuje, gdyż to statut określa jakie organy wchodzą w skład danej fundacji. Mogą to być też organy stanowiące (np. Rada Fundacji czy Rada Fundatorów) - jeśli organ taki ma decydujący wpływ na to, co się w fundacji dzieje, wówczas możemy mówić o ewentualnym ryzyku wystąpienia beneficjenta rzeczywistego w takim organie. Ponadto taką osobą może być sam fundator, jeśli statut nadaje mu takie kompetencje.

W spółce z o.o. non profit powyższe rozważania bierzemy pod uwagę w przypadku wspólników - tu decydować może zarówno ilość procentowa głosów jak i praw do majątku spółki. Natomiast we wszystkich przypadkach organizacji pod lupę należy wziąć zarządy tych organizacji. Jeśli członkowie zarządu mają wpływ na decyzje podejmowane w sprawach naszej organizacji poprzez posiadanie co najmniej 25% głosów i jednocześnie działają w imieniu organizacji na zewnątrz, prowadząc jej sprawy, to powinniśmy te osoby zgłosić.

Zgłoszenia 

Zgłoszenia należy dokonać po 31 października za pośrednictwem internetu do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.

Zgłoszenie do CRBR składa się bezpłatnie w formie elektronicznej na stronie internetowej crbr.podatki.gov.pl. Składamy je w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Wzór dokumentu elektronicznego jest dostępny w Centralne Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych: nr wzoru 2019/08/22/8410.

W zgłoszeniu do rejestru należy podaćL

dane identyfikacyjne waszego podmiotu;

nazwę;

formę organizacyjną, a więc czy jesteście spółdzielnią czy stowarzyszeniem, fundacją a może spółką z o.o

siedzibę (miejscowość)

numer w Krajowym Rejestrze Sądowym i NIP

dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego waszego podmiotu, pod którymi kryje się jego:

- imię i nazwisko

- obywatelstwo

- państwo zamieszkania

- PESEL albo data urodzenia – w przypadku osób, które nie posiadają PESEL

- informacja o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach, które przysługują beneficjentowi rzeczywistemu.

Pamiętajcie, że zgłoszenie należy opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Wasze zgłoszenie będzie zawierało oświadczenie osoby zgłaszającej o prawdziwości zgłaszanych informacji i jest ono składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.