Klauzule społeczne, czyli co?
Rozszerzenie możliwości stosowania aspektów społecznych w zamówieniach publicznych wprowadziły dyrektywy unijne:
- Dyrektywa 2014/24/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamówień publicznych z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywa 2004/18/WE (Dz. U.L 94 z 28.03.2014),
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz. U. L94 z 28.03.2014),
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE w sprawie udzielania koncesji.
Ostatnie zmiany w Ustawie o zamówieniach publicznych to właśnie rezultat implementacji wymienionych wyżej dyrektyw unijnych.
Zmiany? Jakie zmiany?
w zamówieniach publicznych. Idą one w kierunku:
-
Uproszczenia procedur udzielania zamówień publicznych i ich uelastycznienia, co ma ułatwić małym i średnim przedsiębiorcom – w tym również przedsiębiorstwom społecznym – dostęp do rynku. Przedsiębiorcy mogą spodziewać się m.in. zmniejszenia wymagań stawianych wykonawcom w zakresie dokumentacji oraz ograniczeniem maksymalnego poziomu wymagań w odniesieniu do zdolności ekonomicznej i finansowej wykonawców.
- Możliwości dzielenia zamówienia na części. Unia Europejska od lat promuje rozwiązania prawne ułatwiające małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do realizacji zamówień publicznych;
- Uproszczenia procedur udzielania zamówień społecznych, kulturalnych i zdrowotnych oraz niektórych innych, np. prawnych, hotelarskich, gastronomicznych;
- Wzmocnienia pozaekonomicznych celów, jakim mają służyć zamówienia publiczne, w tym również integracji społecznej. Oznacza to wzmocnienie instrumentów służących upowszechnianiu zamówień społecznie odpowiedzialnych, poprzez wprowadzenie do prawa zamówień publicznych rozwiązań wspierających zatrudnienie przez wykonawców pracowników wywodzących się z grup osób wykluczonych;
- Wprowadzenie instytucji zamówień zamkniętych (tzw. klauzul zastrzeżonych) dla zakładów pracy chronionej oraz wykonawców, których głównym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych lub osób dyskryminowanych. W praktyce oznacza to, że zamawiający określając warunki udziału w postępowaniu, będzie mógł zastrzec, że prawo udziału w postepowaniach o udzielenie zamówienia publicznego będzie przysługiwało zakładom pracy chronionej oraz wykonawcom, których głównym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych lub osób defaworyzowanych.
- Wprowadzenie instytucji zamówień zastrzeżonych. Zamawiający mogą określić szczególne warunki związane z realizacją zamówienia, pod warunkiem, że będą one powiązane z podmiotem zamówienia i wskazane w zaproszeniu do ubiegania się o zamówienie lub w dokumentach zamówienia. Te szczególne warunki mogą obejmować aspekt gospodarcze, związane z innowacyjnością, aspekty środowiskowe, społeczne lub związane z zatrudnieniem. Oczywiście udział w takim postępowaniu będzie uzależniony od spełnienia określonych warunków przez oferenta – warunki muszą wskazywać na to, że oferent świadczy usługi społeczne oraz że przychód z takiej działalności oferent przeznacza na działalność statutową czy inny określony rodzaj struktury wewnętrznej oferenta gwarantujący udział pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem oferenta.
Klauzule społeczne w praktyce
1. Zmiany w Ustawie o zamówieniach publicznych umożliwiają Zamawiającemu ścisłą współpracę z przedsiębiorstwem społecznym;
2. Przedsiębiorstwo społeczne spełnia warunki zamówień zastrzeżonych;
3. Warto wiedzieć, gdzie funkcjonuje Twój najbliższy Ośrodek Ekonomii Społecznej. Specjaliści Ośrodka w prosty sposób wyjaśnią zasady funkcjonowania nowej ustawy i doradzą, jak prawidłowo skonstruować Zamówienie, żeby uwzględnić w nim klauzule społeczne.