Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę w zakresie stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych udzielanych przez administrację publiczną. Opublikowane na stronie NIK wnioski dają do myślenia. Co oznaczają dla sektora ekonomii społecznej?
-
stosowanie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych napotyka na trudności i bariery, o których informowały media i organizacje społeczne
- brakuje należytego nadzoru nad realizacją umów w części dotyczącej klauzul społecznych;
- Zamawiający nie przeprowadzając analiz pod kątem racjonalności zastosowania klauzuli społecznej oraz ocen społecznych skutków, kosztów i korzyści wynikających z zastosowania klauzul społecznych.
Konkluzja jest taka, że: „.Działania szefa KPRM oraz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz upowszechnienia klauzul społecznych w zamówieniach publicznych administracji rządowej nie zwiększyły skali ich stosowania. Również samorządy w znikomym stopniu korzystają z tego rozwiązania.” Jak rozumieć termin „znikomy poziom”? W raporcie znajdziemy bardzo konkretne dane: „Poziom z 2012 r. w wysokości 2,90% udzielonych zamówień publicznych, wzrósł w 2013 r. do poziomu 4,5%, aby spaść w 2014 r. do poziomu 3,1%, a następnie ponownie wzrosnąć w 2015 r. do poziomu 4,08%”.
Z wnioskami NIK-u zgadzają się specjaliści naszego Stowarzyszenia, których poprosiliśmy o komentarz. Zdaniem Pauliny Zglińskiej, koordynatorki projektu „Społecznie przede wszystkim”, którego głównym celem jest upowszechnienie stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych przyczyn takiego stanu rzeczy szukać należy w „braku świadomości na temat racjonalności wydatkowania środków publicznych, tego, że dzięki zastosowaniu społecznie odpowiedzialnych zamówień w jednostkach owszem, rosną koszty inwestycji, ale spadają za to koszty świadczeń bieżących”.
Społecznie przede wszystkim
Przykład idzie z Brzezin
Również w Raporcie NIK znalazł się przykład i to naprawdę dobry. Wśród gmin kontrolowanych przez NIK wyróżniono gminę Brzeziny z województwa łódzkiego, którą doceniono za „przygotowanie zamawiającego do racjonalnego i skutecznego stosowania klauzul społecznych, poprzez m.in. określenie spodziewanych skutków społecznych, rozpoznanie rynku potencjalnych wykonawców i jasno określony cel stosowania klauzul jako wsparcie osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem”. Warto podkreślić, że jednym z najważniejszych wykonawców w Gminie Brzeziny od kilku lat niezmiennie pozostaje Spółdzielnia Socjalna Communal Service. Model współpracy Gminy i Spółdzielni Socjalnej był jednym z testowanych przez nas modeli w ramach projektu: „System wzmacniania potencjału i kompetencji sektora spółdzielczości socjalnej oraz stworzenie sieci współpracy z instytucjami rynku pracy oraz pomocy i integracji społecznej”.
Jak widać, jedna jaskółka wiosny nie uczyniła. Potrzeba znacznie większego zaangażowania ze strony wszystkich zainteresowanych stron. "Jesteśmy na taką pracę przygotowani" – podsumowuje prezes SNRSS.
Pełna wersja Raportu dostępna jest tutaj.
Czym są klauzule społeczne? Co oznacza nowelizacja Ustawy Prawo zamówien publicznych? Czytaj tutaj.